મેનહટન ન્યૂ યૉર્કમાં ‘ચાર્જિંગ બુલ’ સામે ‘ફિયરલેસ ગર્લ’

‘ચાર્જિંગ બુલ’ અને ‘ફિયરલેસ ગર્લ’

અમેરિકાના ન્યૂ યૉર્ક શહેરમાં મેનહટનના વિશ્વવિખ્યાત શિલ્પ ‘ચાર્જિંગ બુલ’ સામે ‘ફિયરલેસ ગર્લ’નું શિલ્પ ગત આંતરરાષ્ટ્રીય મહિલા દિન નિમિત્તે મૂકવામાં આવ્યું છે.

દુનિયાની આર્થિક રાજધાની સમા ન્યૂ યૉર્ક શહેરના વોલ સ્ટ્રીટ વિસ્તાર – લોઅર મેનહટનમાં બોલિંગ ગ્રીન પાર્ક પાસે ‘ચાર્જિંગ બુલ’ બ્રોન્ઝ   સ્ટેચ્યુ  વર્ષોથી અમેરિકા ઉપરાંત વિશ્વના પર્યટકોને આકર્ષી રહ્યું છે. બરાબર તેની સામે ‘ફિયરલેસ ગર્લ’નું પ્રભાવકારી સ્ટેચ્યુ ‘વિમેન એમ્પાવરમેંટ ’ તથા ‘કૉર્પોરેટ ફેમિનિઝમ’ના પ્રતીક તરીકે ઊભું છે. સાચે જ, નિર્ભય લાગતી બાળકીના ચહેરા પર અજબ આત્મવિશ્વાસના ભાવ છે. વ્યાપાર-વ્યવસાય ક્ષેત્રે ‘મહિલા સશક્તિકરણ’નો સંદેશો આપતું ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ નું બ્રોન્ઝ સ્ટેચ્યુ 7 માર્ચ, 2017ના રોજ મૂકવામાં આવ્યું. માત્ર બે જ અઠવાડિયામાં નિર્ભય બાળકીના મોહક શિલ્પે ન્યૂ યૉર્કનાં રહેવાસીઓનાં જ નહીં, દેશ-વિદેશનાં પ્રવાસીઓનાં પણ દિલ જીતી લીધાં છે.

અમેરિકાની આર્થિક રાજધાની ન્યૂ યૉર્ક શહેરના મેનહટનના ફાઇનાન્શિયલ ડિસ્ટ્રીક્ટ વિસ્તારમાં બોલિંગ ગ્રીન પાર્ક, જે ન્યૂ યૉર્ક શહેરનો સૌથી પ્રાચીન પાર્ક.

અહીં વૉલ સ્ટ્રીટ વિસ્તારમાં જ અમેરિકાના શેર બજાર- કેપિટલ માર્કેટને પ્રભાવિત કરતું ન્યૂ યૉર્ક સ્ટૉક એક્ષ્ચેંજ. ‘મધુસંચય’ના સુજ્ઞ વાચકો જાણતા હશે કે મેનહટનનો ફાઇનાન્શિયલ ડિસ્ટ્રીક્ટનો સમગ્ર વિસ્તાર અમેરિકામાં આર્થિક પ્રવૃત્તિઓને ઘણી પ્રભાવિત કરે.

1987માં ‘બ્લેક મંડે’ના દિવસે અમેરિકાનું શેર બજાર કડડભૂસ થઈ તૂટી પડ્યું, ત્યારે રોકાણકારો અને વેપાર ઉદ્યોગમાં માતમ છવાઈ ગયું. તે સમયે ઇન્વેસ્ટર્સ અને ઇંડસ્ટ્રીને, અમેરિકન ઇકોનોમીને, પૂરા દેશને ભારે નિરાશામાંથી બહાર લાવવા એક ઇટાલિયન અમેરિકન શિલ્પકાર અર્તુરો દિ મોદિકાએ ‘ચાર્જિંગ બુલ’નું શિલ્પ બનાવી 1989માં ન્યૂ યૉર્ક સ્ટૉક એક્ષ્ચેંજ સામે મૂક્યું હતું.

1987નો બ્લેક મન્ડે – દુનિયાભરમાં ‘માર્કેટ ક્રેશ’

• 1980ના દાયકામાં અમેરિકાની અર્થવ્યવસ્થામાં નવસંચાર જાગ્યો.
• 1985ના જાન્યુઆરીમાં ડાઉ જોન્સ ઇન્ડેક્સ 1200 પર હતો.
• અમેરિકામાં ફુગાવો – ઇન્ફ્લેશન ઘટતાં અમેરિકન  ઇકોનોમીમાં સુધારનો દોર એવો ચાલ્યો કે બે વર્ષમાં અમેરિકાના શેર માર્કેટમાં તેજીનો વંટોળ ફૂંકાયો. વિશ્વનાં સ્ટૉક એક્ષ્ચેંજ પર તેની અસર થઈ.
• ડાઉ જોન્સ ઇન્ડેક્સ 1986ના જાન્યુઆરીમાં 1500 અને 1987ના જાન્યુઆરીમાં 1900 કૂદાવી ગયો.
• ઑગસ્ટ 1987માં ડાઉ જોન્સ ઇન્ડેક્સ અભૂતપૂર્વ 2722ની વિક્રમી સપાટીએ, ઑલ ટાઇમ હાઇ આંકે પહોંચ્યો. ઑક્ટોબરમાં તેજીનાં પૂર ઓસરવા લાગ્યાં.
• ઘટતો જતો ડાઉ જોન્સ ઇન્ડેક્સ 19 ઑક્ટોબર, 1987ના સોમવારે ડૂબીને 1738 ના તળિયે પહોંચ્યો. સાથે હોંગ કોંગથી લંડન સુધીનાં અગ્રણી શેરબજારો તૂટી ગયાં.
• સ્ટોક માર્કેટના આ ઐતિહાસિક માર્કેટ ક્રેશના સોમવારને 1987નો બ્લેક મન્ડે / બ્લેક મંડે કહેવામાં આવ્યો (અગાઉ ઑક્ટોબર, 1929ની કારમી મંદી સમયે માર્કેટ ક્રેશ થતાં બ્લેક થર્સડે, બ્લેક મંડે તથા બ્લેક ટ્યુઝડે શબ્દો પ્રચલિત થયાં હતાં).

ચાર્જિંગ બુલ: મેનહટનમાં અમેરિકાના સ્ટૉક માર્કેટને નવસંદેશ

1987ના માર્કેટ ક્રેશના કારણે અમેરિકાના વ્યાપાર-ઉદ્યોગોમાં ખળભળાટ મચી ગયો. માર્કેટમાં રોકાણકારો હતાશામાં આવી ગયા. અમેરિકન અર્થવ્યવસ્થા થોડો વખત તો હચમચી ગઈ.

અમેરિકન ઇકનોમીને આવી નિરાશામાંથી બહાર લાવવા એક ઈટાલિયન–અમેરિકન સ્કલ્પ્ટરને નવીન વિચાર આવ્યો. આ શિલ્પકાર અર્તુરો દિ મોદિકા (અર્ચ્યુરો ડિ મોડિકા) એ એક વિશાળકાય આખલો – બુલ – બનાવવા વિચાર્યું. ‘મધુસંચય’ના વાચકોને નવાઈ લાગશે કે મોડિકાએ જાતે, ગાંઠના પૈસા ખર્ચીને ખૂંખાર બુલનું સાડા ત્રણ ટન વજનનું જંગી બ્રોંઝ સ્ટેચ્યુ બનાવ્યું.

1989ના પંદરમી ડિસેમ્બરની રાત્રે મિત્રોની મદદથી મોડિકાએ ન્યૂ યૉર્કના વોલ સ્ટ્રીટ વિસ્તારમાં ન્યૂ યૉર્ક સ્ટૉક એક્ષ્ચેંજની ઇમારત પાસે આ ‘ચાર્જિંગ બુલ’નું શિલ્પ મૂકી દીધું. કોઈ પણ સત્તાવાળાઓની પરવાનગી વિના જ!

સવાર થતાં ચાર્જિંગ બુલના સ્ટેચ્યુની વાત ન્યૂ યૉર્ક શહેરમાં વાયુવેગે ફેલાઈ ગઈ. આ આખલો આવ્યો ક્યાંથી? કોણે મૂક્યો? સત્તાવાળાઓએ સાંજે પાંચ વાગે ચાર્જિંગ બુલના શિલ્પને મહામહેનતે હટાવી ક્વિન્સ વિસ્તારમાં પહોંચાડ્યું. મીડિયાએ ચાર્જિંગ બુલના શિલ્પકારને શોધી સાચી કહાણી જાણી. લોકોને તો આ શિલ્પ પસંદ પડ્યું  હતું. છેવટે ‘ચાર્જિંગ બુલ’ના બ્રોન્ઝ સ્કલ્પ્ચરને વૉલ સ્ટ્રીટ – લોઅર મેનહટન વિસ્તારમાં બોલિંગ ગ્રીન પાર્કના ઉત્તર છેડે મૂકવામાં આવ્યું- ન્યૂ યૉર્ક સ્ટૉક એક્ષ્ચેંજથી માંડ પાંચ મિનિટના અંતરે!

ચાર્જિંગ બુલનું શિલ્પ ખૂબ જ લોકપ્રિય થયું. લોકોએ તેના સંદેશને વધાવી લીધો.

‘ચાર્જિંગ બુલ’ એટલે વોલ સ્ટ્રીટ આઇકન, વિશ્વાસપાત્ર અમેરિકન સ્ટોકમાર્કેટમાં રોકાણકારોનો હિંમતભર્યો વિશ્વાસ, સ્ટ્રોંગ અમેરિકન અર્થવ્યવસ્થાનું પ્રતીક, ન્યૂ યૉર્ક શહેરના જુસ્સા-જોમના સ્પિરિટનું પ્રતીક.

આમ જુઓ તો ચાર્જિંગ બુલ એક શિલ્પકારની ધૂન જેણે પોતાની 3,50,000 ડોલરથી વધુ અંગત કમાણી તેમાં ખર્ચી નાખી!  આજે ‘ચાર્જિંગ બુલ’ ન્યૂ યૉર્ક શહેરની ઓળખ સમાન છે.

‘ફિયરલેસ ગર્લ’:  કોર્પોરેટ ક્ષેત્રમાં મહિલા નેતૃત્વ અને મહિલા સશક્તિકરણ

ન્યૂ યૉર્ક શહેરમાં ‘ફિયરલેસ ગર્લ’નું શિલ્પ એટલે કોર્પોરેટ ક્ષેત્રમાં મહિલા નેતૃત્વ અને મહિલા સશક્તિકરણનો સંદેશ. ‘મધુસંચય’ના વાચકોને જણાવીએ કે વોલ સ્ટ્રીટ – મેનહટન વિસ્તારમાં આઇકનિક સ્ટેચ્યુ ‘ચાર્જિંગ બુલ’ ની બરાબર સામે જ ફિયરલેસ ગર્લ (ફિઅરલેસ ગર્લ) ના બ્રોંઝ સ્ટેચ્યુને મૂકવામાં આવ્યું છે. આ સ્ટેચ્યુ સ્ટેટ સ્ટ્રીટ ગ્લોબલ એડવાઇઝર્સ નામની કંપની દ્વારા મૂકવામાં આવ્યું છે. પચાસ ઇંચ ઊંચું ‘ફિયરલેસ ગર્લ’નું સ્ટેચ્યુ  ક્રિસ્ટન વિસ્બાલ નામની શિલ્પકારે તેને ઘડ્યું છે. ઉરુગ્વેમાં જન્મેલ ક્રિસ્ટન વિસ્બલ અમેરિકામાં સ્થિત સ્કલ્પ્ટર છે.

ફિયરલેસ ગર્લની બાળકી વિમેન એમ્પાવરમેન્ટનું પ્રતીક છે. તેને આવતી કાલની અમેરિકન નારી શક્તિના પ્રતીક રૂપે પણ જોવાય છે. કેટલાક લોકો ફિયરલેસ ગર્લના શિલ્પમાં કોર્પોરેટ ફેમિનિઝમ જુએ છે. અમેરિકન યુવતીને તેમાં કોર્પોરેટ ક્ષેત્રે મહિલાઓની લીડરશીપના સંકેત દેખાય છે.  કોઈ અમેરિકન માતાને તેમાં પોતાની વીતેલી જિંદગી દેખાય છે, કોઇકને તેમાં પોતાની પુત્રીનું ઉજ્વળ ભવિષ્ય દેખાય છે. ઘણાને ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ અર્થહીન લાગે છે. ચાર્જિંગ બુલના શિલ્પકાર ઇટાલિયન – અમેરિકન સ્કલ્પ્ટર અર્તુરો ડિ મોદિકા પોતાના શિલ્પ સામે ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ સ્ટેચ્યુ મૂકાયાથી નારાજ છે.

મંતવ્યો ભલે અનેક હોય, પણ પંદર દિવસમાં  ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ (ફિઅરલેસ ગર્લ) ભારે લોકપ્રિય બન્યું છે.

હકીકતમાં તો, ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ તે કંપનીના એડવર્ટાઇઝ કેમ્પેનના ભાગ રૂપે પ્રદર્શિત થઈ રહ્યું છે. તેને એપ્રિલના પ્રથમ અઠવાડિયા સુધી જ પ્રદર્શિત કરવાનું છે. પરંતુ તેને કાયમ ત્યાં જ રાખવા ઝુંબેશ ચાલુ થઈ ગઈ છે.

** ** ** ** ** ** **

‘મધુસંચય’ લેખ – સંક્ષેપ: મેનહટન ન્યૂ યૉર્કમાં ‘ચાર્જિંગ બુલ’ સામે ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ (ફિઅરલેસ ગર્લ) 

• અમેરિકાના ન્યૂ યૉર્ક શહેરની વિશિષ્ટ પિછાણ ‘ચાર્જિંગ બુલ’નું શિલ્પ
• આખલાનું આ બ્રોન્ઝ સ્ટેચ્યુ લૉઅર મેનહટનમાં બોલિંગ ગ્રીન પાર્ક પાસે 1989માં મૂકાયું
• નજીકમાં વોલ માર્ટ વિસ્તારમાં ન્યૂ યૉર્ક સ્ટોક એક્ષ્ચેંજનું કાર્યાલય
• ચાર્જિંગ બુલના શિલ્પકાર ઇટાલિયન – અમેરિકન સ્કલ્પ્ટર અર્તુરો દિ મોદિકા (અર્ચ્યુરો ડિ મોડિકા)
• ‘ચાર્જિંગ બુલ’ના મહાકાય બ્રોંઝ સ્ટેચ્યુનું વજન આશરે 3200 કિલોગ્રામ
• આશરે 11 ફૂટ ઊંચા આખલાની કુલ લંબાઈ આશરે સોળ ફૂટ
• ‘ફિયરલેસ ગર્લ’નું બ્રોંઝ સ્ટેચ્યુ માર્ચ, 2017માં ‘ચાર્જિંગ બુલ’ની સામે જ મૂકવામાં આવ્યું
• ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ શિલ્પની ઊંચાઈ આશરે 50 ઇંચ
• ‘ફિયરલેસ ગર્લ’ના મહિલા શિલ્પકાર ક્રિસ્ટન વિસ્બલ

** ** ** ** ** ** **

‘મધુસંચય’ લેખ : મેનહટન ન્યૂ યૉર્કમાં ‘ચાર્જિંગ બુલ’ સામે ‘ફિયરલેસ ગર્લ’: પૂરક માહિતી

• બોલિંગ ગ્રીન પાર્ક, લોઅર મેનહટન, ન્યૂ યૉર્ક, યુએસએ (Bowling Green Park, Lower Manhattan, New York, NY, USA)
• ચાર્જિંગ બુલ, વોલ સ્ટ્રીટ, ફાઇનાન્શિયલ ડિસ્ટ્રીક્ટ, મેનહટન, ન્યૂ યૉર્ક (Charging Bull, Wall Street, Financial District, Manhattan, New York)
• અર્તુરો દિ મોદિકા / અર્ટુરો ડિ મોડિકા/ અર્ચ્યુરો ડિ મોડિકા (Arturo Di Modika)
• ‘ફિયરલેસ ગર્લ’, વૉલ સ્ટ્રીટ, મેનહટન, ન્યૂ યોર્ક શહેર (Fearless Girl, Wall Street, New York City, NY, USA)
• ક્રિસ્ટન વિસ્બલ / ક્રિસ્ટીન વિસ્બાલ (Kristen Visbal)
• ડાઉ જોન્સ ઇન્ડેક્સ / ડાઉ જોન્સ ઇંડસ્ટ્રિયલ એવરેજ (Dow Jones Industrial Average: DJIA)

 ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** ** **